Ile powinno przybierać na dobę dziecko karmione piersią? To pytanie jest często zmorą rodziców, którzy martwią się, że ich dziecko przybiera za mało na wadze. Tempo wzrastania dzieci karmionych piersią jest inne niż dzieci karmionych sztucznie, jednak to właśnie ono zostało uznane za wzorzec przyrostu dla wszystkich dzieci na świecie. Poniżej możesz się dowiedzieć, jakie są teoretyczne normy w poszczególnych miesiącach życia dziecka, czyli ile dziennie gramów powinien przybierać noworodek bądź niemowlak.
Ile powinno przybierać na dobę dziecko karmione piersią? – czyli na jakiej podstawie ustalono normy:
Normy przyrostu masy ciała zostały opracowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2006 roku w oparciu o populację dzieci karmionych wyłącznie piersią przez okres od 4 do 6 miesięcy. W tym celu zebrana została grupa dzieci zdrowych, które miały optymalne warunki do rozwoju i odżywiania. Na podstawie zebranych danych opracowano siatki centylowe masy ciała i wysokości oraz wskaźnika BMI dla dziewcząt i chłopców. W badaniu zauważono iż dzieci karmione naturalnie mają nieco inne tempo wzrostu niż dzieci karmione sztucznie – przybierają trochę więcej gramów na dobę. Jednak to karmienie naturalne jest trendem, którego należy się trzymać, jeśli chodzi o normy, jakie wszystkie dzieci powinny osiągać. Dzięki tym normom unika się zbędnego dokarmiania i nie zaburza laktacji.
Często można się zestresować patrząc na siatki centylowe zamieszczone w książeczkach zdrowia (opracowane w 1999 r. przez I. Palczewską i Z. Niedźwiecką). jednak należy pamiętać, że są to siatki opracowano na podstawie danych zebranych od dzieci karmionych w większości sztucznie, które na ogół rosły szybciej. A obecnie zaleca się, by przyrosty zarówno dzieci karmionych piersią, jak i tych karmionych sztucznie były takie same i opierały się na przyrostach wagi właśnie dzieci karmionych mlekiem matki. Warto więc korzystać z siatek opracowanych przez WHO, oceniając rozwój dzieci karmionych piersią.
Siatkom WHO najbardziej odpowiadają zbliżonym wartościom normy przyrostu masy ciała wg prof. Ruth Lawrence, które opracowała na podstawie swoich długoletnich obserwacji. Prezentują się one następująco:
- 26–31 g/dobę w okresie od 0 do 3 miesiąca
- 17–18 g/dobę w okresie od 3 do 6 miesiąca
- 12–13 g/dobę w okresie od 6 do9 miesiąca
- oraz 9 g/dobę w okresie od 9 do 12 miesiąca
Na jakie parametry techniczne należy zwrócić uwagę podczas ważenia dziecka?
- Wagę powinna być ułożona na równym, twardym podłożu.
- Przed zważeniem dziecka należy położyć na wadze pieluszkę (lub np. podkład nieprzemakalny) i wytarować (wyzerować) wagę.
- Noworodka bądź niemowlę należy ważyć na golasa (bez ubranka i pieluszki) i najlepiej o stałych porach dnia (wykluczy to nieco błędy w wynikach pomiaru)
- Dziecko najlepiej ważyć na śpiąco lub zabawić grzechotką, aby nie poruszało się na wadze bądź korzystać z wag, które mają funkcję uśredniania wyników.
Ocena wyniku ważenia:
Poza dokonaniem pomiaru masy ciała dziecka na wadze, należy również właściwie zinterpretować wynik. W tym celu potrzebne są następujące dane: znana najmniejsza masa ciała (Z) i masa z dnia badania (M).
Przyrost od dnia „najmniejszej masy” (P) oblicza się według wzoru:
M – Z = P
Aby uzyskać przyrost dobowy, otrzymaną wartość P dzieli się przez liczbę dni lub tygodni, które upłynęły od dnia „najmniejszej” lub „innej znanej” masy ciała. Wynik trzeba porównać z normami przyrostu masy ciała.
Przykład: masa urodzeniowa 4000 g, masa najmniejsza w trzeciej dobie 3600 g, masa ciała z badania w trzynastej dobie 3820 g. Średnie dobowe przyrosty masy ciała wynoszą więc:
(4000 – 3600)/(13 – 3) = 400/10 = 40 (g/dobę)
Jeśli regularnie zaznacza się masę ciała na siatce centylowej, powstaje krzywa wzrostu. Jej przebieg powinien być zgodny z układem linii centylowych na siatce.
Najczęstsze błędy podczas ważenia:
- ustawienie wagi na miękkim lub nierównym podłożu
- ważenie w ubraniu lub w pieluszce
- niewyzerowanie wagi
- poruszające się dziecko powoduje wahania pomiaru i nieprecyzyjne określenie masy ciała bądź brak jest możliwości uśrednienia wyniku przez wagę
- pomyłka w liczeniu dni
- porównywanie wyniku z masą urodzeniową
- słaba bateria w wadze
- pomyłka w obliczeniach
O czym warto pamiętać?
Należy pamiętać, że dziecko nie tylko przybiera na masie ciała, ale także rośnie, zwiększa się obwód jego głowy oraz klatki piersiowej. Wzrost we wszystkich wymiarach powinien być w miarę proporcjonalny.
Ważna jest również informacja iż niemowlęta podwajają masę urodzeniową w 5.–6. miesiącu życia. W ciągu pierwszego roku zwiększają długość o 50% w stosunku do długości przy urodzeniu, o obwód głowy o 33%.
Sytuacje wymagające szczególnej uwagi (nie od razu dokarmiania!)
- Zmniejszenie masy urodzeniowej o ponad 7%
- Nieodzyskanie masy urodzeniowej w ciągu 14 dni (w ciągu 2 tygodni od dnia porodu)
- Obliczone dobowe zwiększenie masy ciała odbiega od norm
- Krzywa wzrostu na siatce centylowej obniżyła się o dwa kanały centylowe
